Hoi Sira,
Allereerst van harte gefeliciteerd met de geboorte van je baby, ik hoop dat hij/zij snel weer naar huis mag.
Kolven is iets wat je moet leren, je moet leren een toeschietreflex op te wekken zodat de melk gaat stromen. Ook al zal de opbrengst in het begin niet zo groot zijn, alle afgekolfde moedermelk is zeer zeker de moeite waard en het is knap dat je het doet!
Wanneer je moet kolven om de melkproductie op gang te krijgen, kun je dit het beste doen door een volautomatische borstpomp (ook wel ziekenhuiskolf genoemd) te gebruiken. Je kunt een steunpunt bij jou in de buurt vinden via www.medela.nl ; als je klikt op ‘borstpomp te huur en te koop’ kun je daarvoor je postcode ingeven.
Borstvoeding is een kwestie van vraag en aanbod; hoe meer melk er wordt afgenomen, des te meer melk wordt er ook weer aangemaakt. Je kunt je melkproductie dus vermeerderen door vaker te kolven, bijvoorbeeld om de twee uur. Een nachtvoeding werkt stimulerend voor de melkproductie, dus het is aan te raden om inderdaad ook ’s nachts een keer af te kolven. Om melk uit de borst te krijgen moet het eerst toeschieten, het moet worden losgelaten door de melkkliertjes. Als de baby aan de borst ligt, zal hij eerst een aantal keren kort zuigen. Hij prikkelt daarmee de tepel en de tepelhof. Dit signaal gaat naar je hersenen, waar het hormoon oxytocine wordt afgegeven. Oxytocine zorgt ervoor, dat de spiertjes rondom de melkklieren zich gaan samentrekken, waardoor de melk richting de tepel wordt gestuwd; de melk begint te stromen.
Nu je je baby niet bij je in de buurt hebt, zul je zelf een toeschietreflex moeten opwekken en daarbij is warmte inderdaad erg belangrijk. Warme compressen bevorderen het toeschieten van de melk en de doorstroming. Je kunt ook gebruik maken van Syntocinon neusspray, die je via je huisarts kunt krijgen (misschien ook wel via de verloskundige of gynaecoloog?). Syntocinon neusspray is een syntetische oxytocine, waarmee je gemakkelijker een toeschietreflex kunt opwekken.
Ook is het van belang om de rust te nemen voor het kolven, en zo ontspannen mogelijk te zijn. Ik kan me voorstellen dat dat soms moeilijk is, omdat je je ongetwijfeld zorgen zult maken om je kindje. Stress, spanning en zorgen kunnen echter belemmerend werken. Probeer je daarom toch zo goed mogelijk te ontspannen door even goed in- en uit te ademen. Een foto, video of geluidsmateriaal van je kindje kan helpen om een toeschietreflex op te wekken, evenals het ruiken aan een kledingstuk met de geur van je kindje eraan. Misschien vind je het prettig om naar je favoriete cd te luisteren. Soms helpt het juist om met je gedachten even helemaal ergens anders te zijn, door bijvoorbeeld even wat te lezen in je favoriete tijdschrift of boek. Je kunt eventueel je borsten masseren of strelen richting de tepel of de tepel en tepelhof met aanrakingen stimuleren. Het kolven mag geen pijn doen; als de zuigkracht te regelen is, begin dan rustig aan. Wanneer er bijna geen melk meer uit je borst komt, kun je de andere borst gaan afkolven; per kolfsessie kun je zo meerdere keren van borst wisselen. Vooral in het begin kan het kolven wat lang duren, een half uur is volgens mij vrij algemeen. Een jonge baby zal ook al gauw een half uur drinken, maar deze kan de borst, als hij goed is aangelegd, veel effectiever legen dan je ooit met een kolf kunt evenaren. Je kolfopbrengst zegt dus eigenlijk niets over de hoeveelheid die je baby rechtstreeks uit de borst drinkt. Om uit te rekenen hoeveel afgekolfde moedermelk je kindje ongeveer nodig heeft per voeding is dit sommetje een vuistregel: 150 ml per kilogram lichaamsgewicht per etmaal, gedeeld door het aantal voedingen. Of dit precies zo uitkomt voor jouw kindje is afhankelijk van zijn/haar toestand en conditie, dit kun je het beste even overleggen met de behandelend arts of een verpleegkundige.
Over het bewaren van moedermelk houdt de VBN de volgende richtlijnen aan:
Als je voor een couveusebaby kolft, kun je het beste rechtstreeks in steriele flesjes van het ziekenhuis kolven. Vermeld de datum, de tijd en de naam van je kindje op het flesje en plaats het in de koelkast. De afgekolfde melk van een dag vervoer je in één keer ik een koeltas of koelbox met koelelementen.
In veel ziekenhuizen wordt kangoeroeën gestimuleerd, waarbij de baby alleen met een luier aan op jouw blote bovenlijf ligt. Dit is vaak ook mogelijk als het kindje nog een infuus heeft. Kan je kindje dat lichamelijk al aan? Wanneer je kindje zo bij je ligt, kun je gerust eens proberen aan te leggen. Het gaat dan niet om de hoeveelheid voeding die je kindje binnen moet krijgen, maar om het contact met jou en het kennismaken met de borst. Je kunt je kindje stimuleren om naar de borst op zoek te gaan door met je hand wat moedermelk uit je borst te masseren en je kindje die van je borst af te laten likken, dat is al een heel mooi begin. Als je met je tepel langs zijn/haar lipjes strijkt, zal het mondje opengaan. Is het mondje goed wagenwijd open (je kunt eventueel het kinnetje voorzichtig naar beneden duwen) en steekt het tongetje iets uit, dan kun je je kindje naar de borst halen en rustig aanleggen. Je kindje kan moeite hebben om de borst goed vast te houden in het mondje. Je kunt het wat gemakkelijker maken voor je kindje door je hand onder je borst te leggen en het kinnetje met je wijsvinger te ondersteunen.
Ik hoop dat je hiermee eerst even uit de voeten kunt; je kunt nog eens proberen om een contactpersoon bij jou in de buurt aan de telefoon te krijgen, hopelijk loop je haar dit keer niet mis. Via haar kun je ook brochures bestellen die de VBN heeft uitgegeven; brochure 8 gaat over het afkolven van moedermelk en brochure 12 is helemaal gewijd aan borstvoeding voor een couveusebaby.
Sterkte en succes!
Groetjes van Yvonne, contactpersoon Vereniging Borstvoeding Natuurlijk
