Toxoplasmose
Toxoplasmose is een infectieziekte, die wordt veroorzaakt door een parasiet met de naam toxoplasma gondii. Het is een microscopisch klein diertje dat slechts uit één cel bestaat. Als het je infecteert, lijd je aan een toxoplasma infectie, die ook wel toxoplasmose wordt genoemd.
Gevaarlijk voor zwangeren en baby's
Ongeveer de helft van de Nederlandse bevolking loopt tijdens zijn leven een toxoplasma-infectie op. In de meeste gevallen merk je erg weinig van deze ziekte, die voor het overgrote deel van de mensen dan ook vrij onschadelijk is. Je hebt er weinig last van, je houdt er geen blijvende schade aan over en het gaat vaak vanzelf weer over.
Toch is het belangrijk dat er aandacht aan de ziekte wordt besteedt. Toxoplasmose is namelijk voor één specifieke bevolkingsgroep wel erg gevaarlijk. Deze groep bestaat uit alle zwangere vrouwen en hun ongeboren baby’s. Vooral als je zwanger bent of als je zwanger wilt worden, is het dus erg belangrijk dat je weet wat toxoplasmose is en hoe je het kunt voorkomen.
Wanneer krijg je het?
Toxoplasmose wordt meestal van dieren op mensen overgebracht. Varkens, schapen en koeien kunnen door de parasiet zijn besmet zonder dat dit duidelijk is te zien. De parasieten bevinden zich in het vlees van deze dieren. Wanneer je vlees van besmette dieren eet dat nog rauw is of onvoldoende gekookt, kun je door de parasiet worden besmet.
Je kunt de ziekte ook oplopen als je in aanraking komt met de ontlasting van katten. Het is bekend dat vooral in de ontlasting van nog jonge katten relatief veel eitjes van de parasiet aanwezig zijn. Deze eitjes doen er enkele dagen over om te rijpen. Wanneer de kattenbak elke dag wordt verschoond, is er dus weinig kans dat je op deze manier de ziekte oploopt. Vergeet echter niet dat je ook in de tuin, op straat etc. in aanraking kunt komen met ontlasting van katten.
Wat zijn de symptomen?
Wanneer je bent geïnfecteerd door de parasiet, zul je bijna geen of alleen vage klachten hebben. De klachten die door de meeste patiënten worden genoemd, zijn:
vermoeidheid
langdurige lusteloosheid
opgezwollen klieren
lichte koorts
huiduitslag
Er zijn dus geen duidelijke symptomen te noemen die direct wijzen op toxoplasmose. Wanneer je meerdere van de bovenstaande klachten in combinatie hebt, is het echter verstandig om je door je huisarts te laten controleren op een mogelijke infectie.
Hoe lang duurt het?
Normaal gesproken duurt de ziekte enkele weken tot maanden. Omdat de klachten zo vaag zijn, merk je tijdens deze periode niet veel van de ziekte. Het kan zelfs zijn dat je helemaal niet merkt dat je de ziekte hebt opgelopen. Ben je eenmaal besmet geraakt, dan ben je de rest van je leven immuun voor de parasiet.
Wat zijn de gevolgen?
Zelf heb je weinig tot bijna geen last wanneer je een toxoplasma infectie hebt opgelopen. Gevaarlijk is deze ziekte dan ook pas echt wanneer je zwanger bent. Wanneer je tijdens je zwangerschap wordt geïnfecteerd door de parasiet, bestaat er 40 % kans dat ook je kindje besmet raakt.
Hierdoor kan je baby afwijkingen krijgen aan zijn zenuwstelsel of zijn oogjes. Als je baby vanwege de ziekte met deze afwijkingen wordt geboren, spreken de artsen van een congenitale of ook wel aangeboren toxoplasmose.
Hoe ernstig de afwijkingen zijn die je baby kunt krijgen, hangt af van het tijdstip in de zwangerschap waarop je de ziekte krijgt. Later in de zwangerschap, dus wanneer je baby zich al ver heeft ontwikkeld, zullen de afwijkingen minder ernstig zijn dan wanneer je al aan het begin van de zwangerschap besmet raakt.
Als je de infectie al vroeg in de zwangerschap oploopt, kan dit zelfs leiden tot een miskraam. Wanneer je het later krijgt, kan het zijn dat de besmetting van je baby bij zijn geboorte niet eens zichtbaar is. Wel kan je kindje dan op latere leeftijd oogklachten ontwikkelen die veroorzaakt worden door de besmetting voor zijn geboorte.
Hoe kun je de ziekte voorkomen?
Vooral als je zwanger bent, is het erg belangrijk dat je probeert te voorkomen dat je besmet raakt door de parasiet die toxoplasmose veroorzaakt. Dit kun je doen door de volgende adviezen nauwkeurig op te volgen:
Eet tijdens je zwangerschap geen rauw of halfrauw vlees, zoals filet américan of tartaar. Bak of kook al het overige vlees goed. Goed gebraden of gestoofd vlees is niet gevaarlijk voor je, al het 'rode' vlees wel.
Was de groenten die je eet grondig om alle eventuele parasieten en eitjes te verwijderen.
Draag handschoenen wanneer je in de tuin werkt of planten verpot.
Kom niet aan de kattenbak. Deze kun je tijdens je zwangerschap het beste door een ander laten verschonen.
Als je deze adviezen opvolgt, is de kans dat je toxoplasmose krijgt tot een minimum beperkt.
Waaruit bestaat de behandeling?
Je krijgt alleen medicijnen tegen toxoplasmose als je de ziekte oploopt wanneer je zwanger bent. Dit omdat de ziekte alleen dan echt gevaarlijk is. Als je tijdens je zwangerschap al immuun bent voor toxoplasmose (wanneer je het al een keer eerder hebt gehad) zijn medicijnen helemaal niet nodig. Helaas weet je in de meeste gevallen niet of je al immuun bent. omdat je zo weinig van de ziekte merkt.
Alleen als je een bloedonderzoek laat doen, kun je te weten komen of je immuun bent of niet. Voorlopig gaat men er in de medische wereld vanuit dat het niet nodig is om zo’n bloedonderzoek te laten doen. In het overgrote deel van de gevallen is het voldoende dat je de adviezen opvolgt die aangeven hoe je de ziekte kunt voorkomen. Het is helaas niet mogelijk om door vaccinatie ervoor te zorgen dat je immuun voor de ziekte wordt.
Er bestaan ook methoden om je baby te behandelen, wanneer je denkt dat hij tijdens de zwangerschap besmet is geraakt. Welke behandeling je kindje zal krijgen, hangt af van de ernst van de besmetting en van de specifieke afwijking(en) die hij hierdoor heeft gekregen. Daarbij is het ook belangrijk hoe snel na de bevalling de infectie wordt ontdekt.
Waar kun je verdere informatie vinden?
Als je nog vragen hebt over toxoplasmose, kun je het beste je huisarts raadplegen. Ook op de afdeling Algemene Gezondheidszorg van je regionale GGD is vaak meer informatie over de ziekte te krijgen.
Zo... en nou niet meer zeggen dat je niet weet wat het is he?!
Groetjes Tessie
Toxoplasmose is een infectieziekte, die wordt veroorzaakt door een parasiet met de naam toxoplasma gondii. Het is een microscopisch klein diertje dat slechts uit één cel bestaat. Als het je infecteert, lijd je aan een toxoplasma infectie, die ook wel toxoplasmose wordt genoemd.
Gevaarlijk voor zwangeren en baby's
Ongeveer de helft van de Nederlandse bevolking loopt tijdens zijn leven een toxoplasma-infectie op. In de meeste gevallen merk je erg weinig van deze ziekte, die voor het overgrote deel van de mensen dan ook vrij onschadelijk is. Je hebt er weinig last van, je houdt er geen blijvende schade aan over en het gaat vaak vanzelf weer over.
Toch is het belangrijk dat er aandacht aan de ziekte wordt besteedt. Toxoplasmose is namelijk voor één specifieke bevolkingsgroep wel erg gevaarlijk. Deze groep bestaat uit alle zwangere vrouwen en hun ongeboren baby’s. Vooral als je zwanger bent of als je zwanger wilt worden, is het dus erg belangrijk dat je weet wat toxoplasmose is en hoe je het kunt voorkomen.
Wanneer krijg je het?
Toxoplasmose wordt meestal van dieren op mensen overgebracht. Varkens, schapen en koeien kunnen door de parasiet zijn besmet zonder dat dit duidelijk is te zien. De parasieten bevinden zich in het vlees van deze dieren. Wanneer je vlees van besmette dieren eet dat nog rauw is of onvoldoende gekookt, kun je door de parasiet worden besmet.
Je kunt de ziekte ook oplopen als je in aanraking komt met de ontlasting van katten. Het is bekend dat vooral in de ontlasting van nog jonge katten relatief veel eitjes van de parasiet aanwezig zijn. Deze eitjes doen er enkele dagen over om te rijpen. Wanneer de kattenbak elke dag wordt verschoond, is er dus weinig kans dat je op deze manier de ziekte oploopt. Vergeet echter niet dat je ook in de tuin, op straat etc. in aanraking kunt komen met ontlasting van katten.
Wat zijn de symptomen?
Wanneer je bent geïnfecteerd door de parasiet, zul je bijna geen of alleen vage klachten hebben. De klachten die door de meeste patiënten worden genoemd, zijn:
vermoeidheid
langdurige lusteloosheid
opgezwollen klieren
lichte koorts
huiduitslag
Er zijn dus geen duidelijke symptomen te noemen die direct wijzen op toxoplasmose. Wanneer je meerdere van de bovenstaande klachten in combinatie hebt, is het echter verstandig om je door je huisarts te laten controleren op een mogelijke infectie.
Hoe lang duurt het?
Normaal gesproken duurt de ziekte enkele weken tot maanden. Omdat de klachten zo vaag zijn, merk je tijdens deze periode niet veel van de ziekte. Het kan zelfs zijn dat je helemaal niet merkt dat je de ziekte hebt opgelopen. Ben je eenmaal besmet geraakt, dan ben je de rest van je leven immuun voor de parasiet.
Wat zijn de gevolgen?
Zelf heb je weinig tot bijna geen last wanneer je een toxoplasma infectie hebt opgelopen. Gevaarlijk is deze ziekte dan ook pas echt wanneer je zwanger bent. Wanneer je tijdens je zwangerschap wordt geïnfecteerd door de parasiet, bestaat er 40 % kans dat ook je kindje besmet raakt.
Hierdoor kan je baby afwijkingen krijgen aan zijn zenuwstelsel of zijn oogjes. Als je baby vanwege de ziekte met deze afwijkingen wordt geboren, spreken de artsen van een congenitale of ook wel aangeboren toxoplasmose.
Hoe ernstig de afwijkingen zijn die je baby kunt krijgen, hangt af van het tijdstip in de zwangerschap waarop je de ziekte krijgt. Later in de zwangerschap, dus wanneer je baby zich al ver heeft ontwikkeld, zullen de afwijkingen minder ernstig zijn dan wanneer je al aan het begin van de zwangerschap besmet raakt.
Als je de infectie al vroeg in de zwangerschap oploopt, kan dit zelfs leiden tot een miskraam. Wanneer je het later krijgt, kan het zijn dat de besmetting van je baby bij zijn geboorte niet eens zichtbaar is. Wel kan je kindje dan op latere leeftijd oogklachten ontwikkelen die veroorzaakt worden door de besmetting voor zijn geboorte.
Hoe kun je de ziekte voorkomen?
Vooral als je zwanger bent, is het erg belangrijk dat je probeert te voorkomen dat je besmet raakt door de parasiet die toxoplasmose veroorzaakt. Dit kun je doen door de volgende adviezen nauwkeurig op te volgen:
Eet tijdens je zwangerschap geen rauw of halfrauw vlees, zoals filet américan of tartaar. Bak of kook al het overige vlees goed. Goed gebraden of gestoofd vlees is niet gevaarlijk voor je, al het 'rode' vlees wel.
Was de groenten die je eet grondig om alle eventuele parasieten en eitjes te verwijderen.
Draag handschoenen wanneer je in de tuin werkt of planten verpot.
Kom niet aan de kattenbak. Deze kun je tijdens je zwangerschap het beste door een ander laten verschonen.
Als je deze adviezen opvolgt, is de kans dat je toxoplasmose krijgt tot een minimum beperkt.
Waaruit bestaat de behandeling?
Je krijgt alleen medicijnen tegen toxoplasmose als je de ziekte oploopt wanneer je zwanger bent. Dit omdat de ziekte alleen dan echt gevaarlijk is. Als je tijdens je zwangerschap al immuun bent voor toxoplasmose (wanneer je het al een keer eerder hebt gehad) zijn medicijnen helemaal niet nodig. Helaas weet je in de meeste gevallen niet of je al immuun bent. omdat je zo weinig van de ziekte merkt.
Alleen als je een bloedonderzoek laat doen, kun je te weten komen of je immuun bent of niet. Voorlopig gaat men er in de medische wereld vanuit dat het niet nodig is om zo’n bloedonderzoek te laten doen. In het overgrote deel van de gevallen is het voldoende dat je de adviezen opvolgt die aangeven hoe je de ziekte kunt voorkomen. Het is helaas niet mogelijk om door vaccinatie ervoor te zorgen dat je immuun voor de ziekte wordt.
Er bestaan ook methoden om je baby te behandelen, wanneer je denkt dat hij tijdens de zwangerschap besmet is geraakt. Welke behandeling je kindje zal krijgen, hangt af van de ernst van de besmetting en van de specifieke afwijking(en) die hij hierdoor heeft gekregen. Daarbij is het ook belangrijk hoe snel na de bevalling de infectie wordt ontdekt.
Waar kun je verdere informatie vinden?
Als je nog vragen hebt over toxoplasmose, kun je het beste je huisarts raadplegen. Ook op de afdeling Algemene Gezondheidszorg van je regionale GGD is vaak meer informatie over de ziekte te krijgen.
Zo... en nou niet meer zeggen dat je niet weet wat het is he?!
Groetjes Tessie
