@Yosha: volgens mij bedoel je een stuk dat ik een keer van zwangerschapspagina punt nl had gecopieerd. Je kunt het vinden onder forums, dan zwanger worden, en dan informatie, het stukje 'we vrijen al jaren verkeerd'. De andere stukjes zijn ook interessant. Dit is hem denk ik:
We vrijen al jaren verkeerd.
Blijken we ineens veel langer vruchtbaar dan we dachten!
Als je zwanger wilt raken, vrij je veelal bewust in je vruchtbare
periode. En als je niet zwanger wilt raken, maar liever geen
anticonceptie gebruikt, reken je juist uit wanneer je onvruchtbaar
bent. Volgens gynaecoloog Egbert te Velde weten veel vrouwen echt niet
wanneer ze in hun (on)vruchtbare periode zitten. Uit recent onderzoek
blijkt bovendien dat ze niet zo makkelijk te bepalen is.
"Toen ik zag dat het condoom was afgegleden, schrok ik toch wel
even. Maar al snel dacht ik: ach, het kan nu toch geen kwaad. Ik zou
immers bijna ongesteld worden. Had ik het even mis." Sonja Veldhuizen
(26, huisvrouw) is drie jaar geleden op deze manier zwanger geraakt van
haar derde kind.
"Ik was helemaal niet bezig met nog een kind. Ik had al bijna een
jaar last van een postnatale depressie. We hadden ook weinig sex in die
periode. Maar die ene keer was het meteen raak. Heel vreemd, ik werd
altijd laat ongesteld, soms zelfs na zes weken. Nu zat ik ook rond de
zesde week, dus ik wist dat het er snel aan zat te komen. Die eisprong
had allang geweest moeten zijn, dacht ik. In de vierde week ofzo.
Eigenlijk wist ik nooit precies wanneer ik in mijn vruchtbare periode
zat, omdat ik altijd zo laat ongesteld werd. Maar dat ik vlak voor mijn
menstruatie vruchtbaar zou zijn, was voor mij uitgesloten."
Eerst het goede nieuws voor iedereen met een kinderwens: van alle
stellen die graag kinderen willen, raakt bij ongeveer 60% de vrouw al
binnen drie tot zes maanden zwanger. Als het niet direkt lukt, hoeft
het niet te betekenen dat er iets aan de hand is. Het kan ook zijn dat
je op het verkeerde moment vrijt, omdat je denkt dat je dan het meest
vruchtbaar bent.
Volgens Egbert te Velde maken veel mensen deze fout. Te Velde is naast
gynaecoloog en hoogleraar tevens hoofd van de Afdeling Fertiliteit en
Endocrinologie aan het UMC in Utrecht. Hij houdt zich al ruim tien jaar
bezig met het onderwerp vruchtbaarheid. "Vruchtbaarheid is voor veel
leken en zelfs voor sommige gynaecologen vrij onbekend gebied.
Gynaecologen hebben vaak geen tijd om zich hierin te specialiseren.
Daardoor kunnen nogal eens misverstanden ontstaan.
Ten eerste over het moment waarop een vrouw vruchtbaar is. Veel leken
en gynaecologen denken nog dat dit de dag van de eisprong is. Dat dacht
ik zelf tot voor kort ook. Maar uit recent onderzoek blijkt dat het de
dag voor de eisprong is. "
Volgens Te Velde is de vruchtbare periode van een vrouw langer dan
veel mensen denken. Zij denken veelal dat de dag van de eisprong de
enige vruchtbare dag is. "Dat klopt niet. De dag voor de eisprong is de
meest vruchtbare dag, maar volgens verschillende onderzoeken is het
tijdens de vijf a zes dagen daarvoor ook goed mogelijk om zwanger te
raken. Bij de meeste vrouwen met een regelmatige cyclus van 29 dagen,
liggen de meest vruchtbare dagen tussen dag 8 en 15 van hun cyclus (de
eerste dag is dan de dag van het bloedverlies). Toch kan de vruchtbare
periode iets eerder of later beginnen. Het is heel zeldzaam dat alle
zes vruchtbare dagen precies tussen dag 8 en 15 vallen. Uit recent
onderzoek blijkt dat vrouwen tussen dag 6 en 21 van hun slechts
tenminste 10% kans hebben om in hun vruchtbare periode te zitten. Het
blijkt vaak lastig te voorspellen wanneer de vruchtbare periode begint,
zelfs wanneer een vrouw een regelmatige cyclus heeft. Voor vrouwen die
geen anticonceptie gebruiken, maar niet zwanger willen raken is het dus
niet honderd procent veilig om te denken dat ze alleen de week rond de
beroemde veertiende dag geen gemeenschap mogen hebben."
Heb je een week voor de vruchtbare dagen gemeenschap, dan kun je de
week daarop zwanger worden. Gezond sperma kan namelijk wel een week
lang in je baarmoedermond blijven leven, wachtend op de eisprong. En
niet 24 of 48 uur zoals veel mensen denken. Het komt zelfs voor dat
sperma tien tot veertien dagen kan blijven leven, maar dit zijn
uitzonderingsgevallen.
Een eicel daarentegen gaat bijna meteen dood. Deze kan hooguit
twaalf uur blijven leven. Veel paren denken dat sperma kort kan blijven
leven en ze precies op het goede moment moeten vrijen. Vlak voor die
eisprong dus. Dat blijkt helemaal niet nodig. Te Velde: "Wat ik vaak
zie, is dat mannen hun zaad dagenlang opsparen om op dat ene goede
moment voor een krachtige zaadlozing te zorgen. Want dan zou het zaad
sterker zijn. Maar het is beter om, als je een regelmatige cyclus hebt
van 28 dagen, de week vanaf de achtste dag van je cyclus elke dag
gemeenschap te hebben. Bij de meeste stellen is dat echter onhaalbaar,
logisch ook. Daarom adviseer ik mensen altijd om te proberen om twee
tot drie keer in die vruchtbare week seks te hebben. Daarmee heb je een
grote kans om zwanger te raken. Nog beter is natuurlijk om elke week
twee tot drie keer te vrijen. Met name wanneer je een onregelmatige
cyclus hebt, want dan kan die vruchtbare periode in een heel ander
moment zitten."
Er zijn veel vrouwen die bij de drogist testjes kopen waarmee je je
meest vruchtbare moment kunt meten. Te Velde twijfelt aan de
betrouwbaarheid van deze testen. "Het gaat meestal om urinetesten die
de zogenaamde LH-piek meten. LH is een hormoon dat aangeeft of er een
eisprong zit aan te komen. Het probleem met die tests is echter dat ze
niet aangeven wanneer. Een LH-piek duurt namelijk wel 24 tot 36 uur,
maar de eisprong komt al zo'n 24 tot 28 uur na het begin van de
LH-piek. Vrij snel dus. Als je het begin van de piek te pakken hebt,
zit je goed Dan kun je het beste diezelfde dag nog gemeenschap hebben.
Maar als je net op het einde van de piek zit, is de eisprong al geweest
en ben je dus te laat. En dat geeft die test niet aan! Om dit probleem
te ondervangen, zou je je eigenlijk 's-ochtends en 's-avonds moeten
testen. Een ander nadeel van dergelijke testen is dat deze niet de
overige vruchtbare dagen meten. Dat is zonde. Er bestaan wel
urinetesters die de vruchtbare periode veel sneller aangever, maar die
zijn nog niet op de Nederlandse markt verkrijgbaar."
Temperatuur-misverstanden
Volgens de gynaecoloog bestaan er ook veel misverstanden over het
temperaturen. Veel vrouwen denken dat ze het beste gemeenschap kunnen
hebben op het moment dat deze het hoogst is, omdat dan de eisprong zou
plaatsvinden. Maar op de hoogste temperatuur zit je een of twee dagen
na de eisprong. Dan ben je waarschijnlijk te laat. Zijn collega Didi
Braat bevestigt dit. Zij is geen warm voorstander van temperaturen. "Je
kunt met temperaturen, weliswaar achteraf, inderdaad je eisprong zien.
In die zin is het prima om het een maand of vier vol te houden. Je
krijgt dan de bevestiging van je eisprong en leert zo je eigen lichaam
kennen. Na een tijdje kun je dan ook stoppen. Voor sommige vrouwen
wordt het echte een obsessie. Die zijn alleen nog meer met dat
temperaturen bezig en de lol van het zwanger worden is er zo helemaal
vanaf. Het is veel makkelijker om te proberen om twee tot drie keer per
week te vrijen."
Speekseltesten: Zelfs mannen bleken vruchtbaar!
Van alle testen die op de markt verkrijgbaar zijn, zijn de
urinetesten die de LH meten, het meest betrouwbaar, vertelt gynaecoloog
Didi Braat. Een ander verhaal zijn de speekseltesten. Volgens Baart
zijn deze testen compleet onbetrouwbaar. Zij heeft hier zelf onderzoek
naar gedaan. " We hebben alle soorten speekseltesten op een gegeven
moment getest op mannen en zwangere vrouwen en zelfs zij bleken
vruchtbaar te zijn! Dat is natuurlijk je reinste onzin. Het is zonde
van je geld om zo'n test aan te schaffen. Ze werken gewoon niet.".
Speekseltesten zijn daarmee ook onbetrouwbare anticonceptie. Dit
geldt echter ook voor de LH-urinetesten die in Nederland verkrijgbaar
zijn. Deze negeren immers een aantal belangrijke vruchtbare dagen voor
de eisprong! Wat Te Velde zorgen baart is dat dat veel vrouwen
gebruikmaken van die testjes die je bij de drogist kunt kopen. "We
leven in een maatschappij waarin alles maakbaar is. Dat geldt zo
langzamerhand ook voor zwangerschappen. Vrouwen stellen kinderen
krijgen steeds meer uit vanwege hun carrière en dat is ook heel
makkelijk met al die anticonceptie. Maar als dan het moment komt dat je
aan kinderen wilt beginnen, voor veel vrouwen rond hun dertigste, dan
moet het ook meteen gebeuren. Meestal wordt er een half jaar voor
uitgetrokken. Als mensen dan lezen dat je kunt timen wanneer je het
beste gemeenschap kunt hebben door middel van zo'n testje, wordt zo'n
ding meteen in huis gehaald. Want dat is toch wel erg makkelijk. Die
testen passen perfect in onze gejaagde maatschappij. Alles moet gepland
gebeuren, want mensen hebben het zo druk. Dit is het huidige, moderne
levenspatroon. Maar vanuit vruchtbaarheidsoogpunt doen we onszelf
hierin te kort.
IVF lang niet altijd nodig
Heb je een onregelmatige cyclus en je wilt weten wanneer je
vruchtbaar bent, dan kan volgens Braat temperaturen handig zijn.
Wanneer je een erg onregelmatige cyclus hebt, of meer dan 40 dagen
tussen het begin van twee menstruaties, is het verstandig naar je
huisarts te gaan. Het kan zijn dat je dan geen of geen goede eisprong
hebt. Dit kan worden verholpen door het slikken van hormonen.
Er is ook een andere manier om te kijken wanneer je in je
vruchtbare periode zit. Te Velde: "Er is een natuurlijk gegeven waarvan
is bewezen dat het een goed teken is voor de vruchtbare periode,
namelijk het slijm uit de baarmoederhals. Een dag of vijf a zes voor de
eisprong wordt het slijm dat uit je schede komt anders; het is vaak
overvloediger, glaziger en dunner dan anders. Bij de ene vrouw is het
zichtbaarder dan bij de ander. Vaak moet het daarom leren zien. Sommige
vrouwen lukt dat echter niet, dat moet ik toegeven. Kun je het wel
zien, dan kun het beste vanaf die eerste dag van die afscheiding een
week lang elke dag gemeenschap hebben, maar twee of drie keer per week
is ook goed.
Wat Te Velde frustreert, is dat hij veel paren tegenkomt die graag
in aanmerking komen voor een ivf-behandeling, terwijl ze nooit goed
zijn voorgelicht over vruchtbaarheid. "Als je merkt dat het niet lukt,
klamp je je juist vast aan hulpmiddelen zoals een thermometer en al die
testjes. Want die testen worden aangeprezen als betrouwbare middelen.
Daar komt nog bij dat veel stellen door de hedendaagse drukt vaak te
moe zijn om gemeenschap te hebben, dus als ze het doen, dan het liefst
op dat ene moment dat zo'n test aanwijst. Zo zijn er veel paren die het
veel en lang hebben geprobeerd, maar nooit op de juiste manier.
Uiteindelijk komen ze hier om informatie in te winnen over IVF. Maar
dat is misschien helemaal niet nodig. Vooral in het buitenland, waar
IVF een stuk commerciëler is, worden volgens mij onnodig veel
behandelingen uitgevoerd. Daar worden de misverstanden gewoon in de
hand gehouden."
Zwangerschapskans: 20 procent per maand
Als je een jaar lang bezig bent om zwanger te raken en het is niet
gelukt, hoef je niet meteen het ergste te denken. Vooral als je wat
ouder bent, kan het langer duren voordat je zwanger raakt, aldus Braat.
Met name wanneer je een onregelmatige cyclus hebt. Daar komt bij dat
paren die al lang bij elkaar zijn minder vaak vrijen. Te Velde: "Als je
het eerste jaar niet zwanger bent geraakt, heb je nog een kans van 50%
om binnen het volgende jaar zwanger te raken. Het bevruchtingsproces is
van ontzettend veel, ook nog onbekende factoren, afhankelijk. De puzzel
moet precies goed in elkaar passen wil het lukken. Een gemiddeld
vruchtbaar paar heeft slechts een kans van 20% per maand om zwanger te
raken, zelfs als ze op de juiste tijd gemeenschap hebben. Wel is het
verstandig, om na een jaar zonder resultaat, naar je huisarts te gaan.
Deze kan jou en je partner voor de zekerheid laten nakijken. Als er
niks aan de hand is, kun je gewoon op dezelfde voet verdergaan.
Bron: VIVA MAART 2001
